INDYWIDUALNY SYSTEM KOMUNIKACYJNY (ISK)
Nie każde dziecko mówi. Ale każde komunikuje. Naszą rolą – jako terapeutów, nauczycieli i opiekunów – jest usłyszeć ten głos i pomóc dziecku w rozwijaniu go tak, by mogło wyrażać siebie w sposób zrozumiały i skuteczny. Właśnie temu służy Indywidualny System Komunikacyjny (ISK) – czyli dostosowany do konkretnego dziecka zestaw narzędzi i strategii, który pozwala na porozumiewanie się bez względu na wiek, diagnozę, rozwój mowy czy poziom funkcjonowania.
Komunikacja szyta na miarę
Nie istnieje jeden uniwersalny sposób komunikacji, który sprawdzi się u każdego dziecka. ISK opiera się na założeniu, że każde dziecko jest inne – ma własne tempo rozwoju, potencjał poznawczy, możliwości motoryczne, sensoryczne i językowe. Dlatego system tworzony jest indywidualnie, w oparciu o uważną obserwację i specjalistyczną diagnozę.
Co może wchodzić w skład ISK?
W zależności od potrzeb i możliwości dziecka, Indywidualny System Komunikacyjny może obejmować:
- gesty naturalne i umowne (np. Makaton, gesty wspierające mowę),
- obrazki, symbole (np. PCS, zdjęcia),
- tablice komunikacyjne lub książki,
- tzw. komunikatory niskiej technologii (np. przyciski z nagranym dźwiękiem),
- tzw. komunikatory wysokiej technologii (np. aplikacje na tablety – Grid),
- wokalizacje, oddech,
- mowa werbalna – jeśli jest rozumiana i używana choć w ograniczonym zakresie.
Jaki jest cel ISK?
Celem Indywidualnego Systemu Komunikacyjnego ISK nie jest tylko „wspomaganie komunikacji”. Celem jest realne umożliwienie dziecku komunikowania się – w sposób, który działa, który jest skuteczny i dostępny w każdej codziennej sytuacji. Dzięki dobrze dopasowanemu systemowi dziecko:
- może się skutecznie porozumiewać z otoczeniem (nawet jeśli nie mówi),
- zyskuje poczucie sprawczości – jego komunikaty mają sens i skutek,
- rozwija język i kompetencje społeczne,
- uczestniczy w relacjach, edukacji i zabawie.
Proces, nie produkt
Indywidualny System Komunikacyjny nie jest gotowym produktem. To proces – wymagający czasu, obserwacji, testowania i ciągłego dopasowywania. System ewoluuje razem z dzieckiem, rozwija się wraz z jego możliwościami i potrzebami. Niezwykle ważną rolę odgrywają w tym procesie rodzice i opiekunowie. To właśnie oni towarzyszą dziecku na co dzień, są jego pierwszymi partnerami komunikacyjnymi i ambasadorami jego głosu.
Komunikacja rodzi się w relacji
To, co mówimy – słowem, gestem, spojrzeniem – ma sens tylko wtedy, gdy ktoś chce nas zrozumieć. Dlatego właśnie ISK rozwija się najlepiej w relacji, w codziennym kontakcie z osobami, które znają dziecko, wspierają je i wierzą w jego potencjał. Bo komunikacja to nie tylko potrzeba. To prawo każdego dziecka.